ಬೆಂಗಳೂರು: ನಗರದ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ‘ಸ್ವಚ್ಛತೆ’ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಾಚಿಕೆಗೀಡು ಮಾಡುವ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಚಿತ್ರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಈಗ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಬಿಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಂಎಲ್ (Bengaluru Solid Waste Management Limited) ಹಾಗೂ ಗ್ರೇಟರ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ (GBA) ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಕಸದ ನಿಯಮ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಮಾಡಿದವರ ಮೇಲೆ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಕಸದಿಂದ ತುಂಬಿದ ಆಟೋ ಗಾಡಿಗಳನ್ನು ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಬಂದು ಡಂಪ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ “ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಿಕ್ಷೆ” ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಗಂಭೀರ ಆರೋಪಗಳು ಹೊರಬಿದ್ದಿವೆ.
ನಗರದ ಹಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿರುವ ಕಸದ ಒಳಗಿಂದ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಖರೀದಿ ಬಿಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ, ಅದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿ, ಅವರ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ₹2,000 ದಂಡ ವಸೂಲಿ ಮಾಡುವ ಜೊತೆಗೆ ಕಸದ ಗಾಡಿ ಬಂದು ಬಾಗಿಲಿಗೇ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸುರಿಯುವ ಘಟನೆಗಳು ವರದಿಯಾಗಿವೆ.
ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ‘ಕಸ ಸುರಿಸುವ’ ಶಿಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲ
“ಬೆಂಗಳೂರು ಘನತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ನಿಯಮಗಳು 2020” (BSWML Act 2020) ನಲ್ಲಿನ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರಿ ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಕಸ ಸುರಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
ನಿಯಮದ ಷೆಡ್ಯೂಲ್ VII ಪ್ರಕಾರ, ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಕಸ ಎಸೆಯುವವರು ಅಥವಾ ವಿಭಜನೆ ಮಾಡದವರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ₹1,000 ಮತ್ತು ಮರುದಫೆ ₹2,000 ದಂಡ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ ಕಸ ತುಂಬಿದ ಆಟೋ ಬಂದು ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೇ ಸುರಿಸುವ ಶಿಕ್ಷೆ ಎಂಬುದು ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಇದು ಅಧಿಕಾರದ ದುರ್ಬಳಕೆ ಎಂದು ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯು ತಕ್ಷಣ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಬೇಕು
ಈ ರೀತಿಯ ಘಟನೆಗಳು ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಆಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯು ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ಗಮನಹರಿಸಿ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೋರಾಟಗಾರರು ಆಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
“ಕಾನೂನು ಪ್ರಕಾರ ದಂಡ ವಿಧಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ನಾಚಿಕೆಗೀಡು ಮಾಡುವ ಕ್ರಮಗಳು ಅಕ್ರಮ. ಕಸ ಸುರಿಸುವ ಕೆಲಸ ಸೇವೆಯಾದರೂ ಈಗ ಅದು ಹಿಂಸೆ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ತಿರುಗಿದೆ,” ಎಂದು ನಿವೃತ್ತ ಕಾನೂನು ಸಲಹೆಗಾರರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಐಟಿ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು, ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿದಾರರು ಸಂತ್ರಸ್ತರು
ಪ್ರಭಾವಿತ ನಾಗರಿಕರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕರು ಐಟಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿದಾರರು.
“ಬೆಳಗ್ಗೆ ಕಸ ಗಾಡಿ ಬರುವಾಗ ನಾನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗಿರುತ್ತೇನೆ. ಆ ದಿನ ಕೆಲಸದವಳು ಕಸ ಕೊಡಲು ಮಿಸ್ ಆಯಿತು. ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಆಟೋ ಬಂದು ನನ್ನ ಮನೆಯ ಮುಂದೆ ಕಸದ ಪರ್ವತ ಸುರಿಯಿತು,” ಎಂದು ವೈಟ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ನಿವಾಸಿಯೊಬ್ಬರು ಕೋಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮಹದೇವಪುರ, ಬಳ್ಳಂದೂರು, ಯಲಹಂಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವೆಡೆ ನಾಗರಿಕ ಸಂಘಗಳು ಈಗ ಈ ಘಟನೆಗಳ ಸಾಕ್ಷ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಿದ್ಧತೆ ನಡೆಸಿವೆ.
ನಿಯಮ ಪಾಲನೆ ಹೌದು, ನಾಗರಿಕ ಕಿರುಕುಳ ಬೇಡ
ನಗರದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ವಿಲೇವಾರಿ ಕೆಲಸ ಗ್ರೇಟರ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಐದು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆಗಳ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಕರ್ತವ್ಯ.
ಆದರೆ ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಬದಲು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಾಗರಿಕರ ಮೇಲೆಯೇ ದಂಡ ಮತ್ತು ನಾಚಿಕೆಗೀಡು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಆರೋಪ ಕೇಳಿಬಂದಿದೆ.
“ಜನರು ಕಸ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಅದರ ಹಿಂದೆ ಕಾರಣವಿದೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ, ಬೆಳಗಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಸ ಕೊಡಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಸಂಜೆ ವೇಳೆಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದರೆ ಸಮಸ್ಯೆ ಪರಿಹಾರವಾಗಬಹುದು,” ಎಂದು ನಾಗರಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
‘ಕ್ಲೀನ್ ಸಿಟಿ’ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕರ ಗೌರವದ ಹರಾಜು
“ನಗರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಕೆಲಸವು ಮಾನವೀಯತೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ ಅದು ಕ್ಲೀನ್ ಸಿಟಿ ಅಲ್ಲ, ಕ್ರೂರ ಸಿಟಿ ಆಗುತ್ತದೆ. ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಈ ಅಧಿಕಾರದ ದುರ್ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಬೇಕು,” ಎಂದು ನಗರ ಚಿಂತಕರು ಹಿತವಚನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕಸದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ಅಗತ್ಯವಿದೆ – ಆದರೆ ನಾಗರಿಕರ ಗೌರವವನ್ನು ಕಸದಲ್ಲಿ ಹುಡುಕುವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಅದು ನೆನಪಿಸಬೇಕಾದ ಸತ್ಯವಾಗಿದೆ.